De overheid blijft sociale en fiscale fraude bestrijden, en daar hoort de inhoudingsplicht in de bouw- en schoonmaak-, bewakingssector en vleessector bij: een systeem dat ervoor zorgt dat opdrachtgevers een deel van de factuur van hun (onder)aannemer rechtstreeks moeten doorstorten aan de overheid wanneer die schulden heeft. In 2026 wordt deze regeling opnieuw uitgebreid. Wat betekent dat concreet voor jou als ondernemer? We leggen het stap voor stap uit.
Even terug naar de basis: wat is de inhoudingsplicht ook alweer?
De inhoudingsplicht verplicht jou als opdrachtgever of hoofdaannemer om vóór elke betaling te controleren of jouw (onder)aannemer fiscale of sociale schulden heeft. Heeft die openstaande schulden, dan mag je het factuurbedrag niet volledig uitbetalen. Een deel moet je inhouden en rechtstreeks doorstorten naar de bevoegde instantie.
Het principe klinkt streng, maar het is logisch: de overheid wil vermijden dat bedrijven die hun bijdragen niet betalen, blijven meedraaien alsof er niets aan de hand is.
Concreet:
- Gaat het om fiscale schulden, dan moet je 15% van het factuurbedrag (excl. btw) inhouden en doorstorten naar de FOD Financiën.
- Zijn er sociale schulden, dan hou je 35% van het bedrag in en stort je dat door aan de RSZ.
- Samen dus een maximale inhouding van 50%
Die controles gebeuren via Check Inhoudingsplicht, een online toepassing waar je gewoon het ondernemingsnummer van jouw (onder)aannemer invult. Binnen enkele seconden weet je of je een bedrag van zijn/haar factuur moet inhouden of niet.
Een kleine check, een groot verschil
Veel ondernemers zien de inhoudingsplicht als administratieve ballast. Toch is het een kleine handeling die grote gevolgen (lees: aansprakelijkheid) kan voorkomen.
Neem het voorbeeld van een bouwfirma die samenwerkt met een onderaannemer voor vloerwerken. De aannemer betaalt de factuur zonder eerst de inhoudingscheck te doen. Achteraf blijkt dat de onderaannemer al maanden RSZ-schulden had. In dat geval kan de bouwfirma (deels) mee aansprakelijk worden gesteld voor die schulden.
Naast de aansprakelijkheid riskeer je ook een verhoging onder de vorm van geldboete. Het risico is in het bijzonder reel in geval van faillissement van de betrokken (onder)aannemer. Kortom: één snelle controle kan je duizenden euro’s besparen.
Nieuw vanaf 2026: zelfstandigen vallen ook onder de inhoudingsplicht
Vanaf 2026 zal de inhoudingsplicht ook gelden voor zelfstandige aannemers en onderaannemers.
Stel: je werkt als hoofdaannemer met een zelfstandige schilder of elektricien. Die blijkt achterstallige sociale bijdragen te hebben bij zijn sociaal verzekeringsfonds. Dan ben jij vanaf 2026 verplicht om 15% van zijn factuurbedrag (excl. btw) in te houden en rechtstreeks door te storten naar het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen).
De drempel ligt op 2.500 euro aan onbetaalde bijdragen. Pas als dat bedrag overschreden wordt, treedt de inhoudingsplicht in werking.
Volgens onze experts is dit een logische stap: “De overheid wil dat iedereen bijdraagt aan het sociale systeem. Door ook zelfstandigen op te nemen in de inhoudingsplicht, creëert men een gelijk speelveld.”
Wanneer geldt de inhoudingsplicht niet?
Zoals altijd zijn er uitzonderingen. De inhoudingsplicht voor sociale bijdragen van zelfstandigen geldt niet in de volgende situaties:
- bij particuliere opdrachtgevers, bijvoorbeeld een gezin dat iemand inschakelt voor een renovatie;
- wanneer de betalingstermijn van de factuur nog niet vervallen is;
- als er een afbetalingsplan loopt dat correct wordt nageleefd bij het sociaal verzekeringsfonds;
- of als er RSZ- of fiscale schulden zijn waarvoor al een inhouding geldt (je moet niet dubbel inhouden).
De uitbreiding blijft voorlopig beperkt tot de voornoemde sectoren, maar de kans is reëel dat ook andere sectoren op termijn volgen.
Waarom deze uitbreiding?
De inhoudingsplicht bestaat niet zomaar om bedrijven te straffen. Ze is bedoeld om de sociale zekerheid te beschermen. De overheid ziet dat sommige zelfstandigen jarenlang opdrachten uitvoeren zonder hun bijdragen te betalen.
Door opdrachtgevers te verplichten tot controle, wordt het risico kleiner dat malafide spelers hun schulden blijven opstapelen. “Het systeem creëert transparantie en eerlijkheid in de keten,” zeggen de legal experts van PIA Advisory. “Wie zijn verplichtingen nakomt, hoeft niets te vrezen. Maar wie dat niet doet, kan niet langer onder de radar blijven.”
Hoe bereid je je als ondernemer voor op 2026?
De uitbreiding van de inhoudingsplicht vraagt geen grote ommezwaai, maar wel een bewuste routine. Men raadt aan om alvast drie gewoontes aan te leren:
- Voer systematisch een check uit vóór elke betaling.
Maak het standaard onderdeel van je interne procedure, net zoals het nakijken van een factuur of btw-nummer. - Bewaar het bewijs van elke controle.
Download het attest van Check Inhoudingsplicht en bewaar het digitaal bij de factuur. Zo bewijs je later dat je je plicht hebt gedaan. Let op: betaal de factuur voor het verlopen van de einddatum van het attest. - Communiceer met je partners.
Vraag aan aannemers of onderaannemers of ze in orde zijn met hun bijdragen. Dat voorkomt verrassingen wanneer de tool plots een waarschuwing geeft.
Met deze drie stappen kom je niet alleen juridisch in orde, maar toon je ook dat je professioneel en verantwoord onderneemt.
Wat betekent dit voor jouw facturatie?
De uitbreiding zal vooral impact hebben op ondernemers die vaak met zelfstandige onderaannemers werken. Reken dus op iets meer administratie bij de verwerking van facturen, maar tegelijk op meer zekerheid (lees: geen verrassingen op het vlak van aansprakelijkheid!).
Bovendien is het niet de bedoeling dat je als opdrachtgever zelf bedragen berekent of overmaakt “op gevoel”. De tool geeft exact aan wat, hoeveel en aan wie je moet doorstorten.
Hulp nodig met de inhoudingsplicht?
De uitbreiding van de inhoudingsplicht is geen maatregel om ondernemers te pesten, maar een middel om iedereen die bijdraagt aan onze economie op gelijke voet te zetten.
Wie transparant werkt, hoeft niets te vrezen. Wie slordig omgaat met controles, riskeert financiële kopzorgen.
Wie transparant werkt, hoeft niets te vrezen. Wie slordig omgaat met controles, riskeert financiële kopzorgen.
Heb je vragen over hoe je dit correct toepast of wat het betekent voor jouw bedrijf?
Neem gerust contact met ons op. We luisteren met plezier, geven helder advies en helpen je met een gerust gemoed de toekomst in.
Neem gerust contact met ons op. We luisteren met plezier, geven helder advies en helpen je met een gerust gemoed de toekomst in.
Veelgestelde vragen over de inhoudingsplicht
Wat is de inhoudingsplicht in één zin?
Geldt de inhoudingsplicht voor alle sectoren?
Hoe weet ik of ik moet inhouden?
Wat als mijn aannemer zelfstandige is zonder personeel?
Hoeveel moet ik inhouden?
Kan ik aansprakelijk worden voor de schuld van mijn aannemer?
Hoe bewijs ik dat ik gecontroleerd heb?
Wat als er een afbetalingsplan loopt bij het sociaal verzekeringsfonds?
Wat als ik particuliere opdrachtgever ben?
Waar kan ik terecht voor hulp of advies?
Meer weten over onze diensten?
We helpen je graag verder.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief